გიგი ბრეგაძე, ანგიოლოგი, ანგიოქირურგი
პერიფერიული არტერიული დაავადება (PAD) არის სისხლძარღვთა პათოლოგია, რომელიც ხშირად შეუმჩნევლად ვითარდება და საბოლოოდ მნიშვნელოვნად ზღუდავს ადამიანის ცხოვრების ხარისხს. როგორც ანგიოლოგი და ანგიოქირურგი, ხშირად ვხვდები პაციენტებს, რომლებსაც წლების განმავლობაში ჰქონდათ ფეხების დაღლილობა, ტკივილი სიარულისას ან ცივი კიდურები, თუმცა ამას ასაკს ან გადაღლილობას აბრალებდნენ. სინამდვილეში კი ეს სიმპტომები შეიძლება იყოს სერიოზული სისხლძარღვოვანი პრობლემის — პერიფერიული არტერიული დაავადების — ნიშნები.
რა არის PAD?
ეს არის მდგომარეობა, როდესაც ქვედა კიდურების არტერიები ვიწროვდება ან ბლოკირდება ათეროსკლეროზული ფოლაქების გამო. შედეგად, ფეხებში სისხლის ნაკადი მცირდება და ქსოვილები ვერ იღებენ საკმარის ჟანგბადს. დაავადება პროგრესირებს ნელა, თუმცა უყურადღებოდ დატოვების შემთხვევაში შეიძლება გამოიწვიოს ქსოვილების დაზიანება, წყლულები და კიდურის დაკარგვაც კი.
როგორ ვლინდება?
პირველი სიმპტომი ხშირად არის ტკივილი სიარულისას — ე.წ. ინტერმიტენტული კლაუდიკაცია. პაციენტი გრძნობს დაღლილობას ან წვას წვივებში, რომელიც ქრება დასვენებისას. მოგვიანებით, ტკივილი შეიძლება გაჩნდეს უკვე დასვენების დროსაც. კიდურები ცივდება, ფერი იცვლება, ფრჩხილები და თმა ფეხებზე თხელდება, ხოლო ჭრილობები ნელა ხორცდება.
ვინ არის რისკის ქვეშ?
მთავარი რისკ-ფაქტორებია:
- მოწევა
- შაქრიანი დიაბეტი
- მაღალი ქოლესტერინი
- არტერიული ჰიპერტენზია
- ასაკი 50 წელზე ზემოთ
- მჯდომარე ცხოვრების წესი
განსაკუთრებული ყურადღება სჭირდებათ დიაბეტიან პაციენტებს, რადგან მათში PAD ხშირად მიმდინარეობს უსიმპტომოდ და ვლინდება უკვე გართულებული ფორმით.
როგორ ხდება დიაგნოსტიკა?
დიაგნოსტიკა იწყება ანამნეზითა და ფიზიკური გასინჯვით. ვიყენებთ ანკის-ბრაქიალური ინდექსის (ABI) განსაზღვრას, დუპლექს ულტრასონოგრაფიას, საჭიროების შემთხვევაში კი CT ან MR ანგიოგრაფიას. ეს კვლევები საშუალებას გვაძლევს დავადგინოთ დაზიანების ლოკაცია და სიმძიმე.
როგორ ვმკურნალობთ?
მკურნალობა იწყება ცხოვრების წესის შეცვლით — მოწევაზე უარი, დიაბეტის და წნევის კონტროლი, ფიზიკური აქტივობა. ინიშნება მედიკამენტები, რომლებიც აუმჯობესებენ სისხლის ნაკადს და ამცირებენ თრომბოზის რისკს. მძიმე შემთხვევებში საჭიროა ენდოვასკულარული ჩარევა (სტენტირება, ანგიოპლასტიკა) ან ღია ქირურგიული ოპერაცია (ბაიპასი).
ჩემი რეკომენდაცია თუ სიარულისას გრძნობთ ტკივილს ან დაღლილობას, არ ჩათვალოთ ეს უბრალოდ ასაკობრივ ცვლილებად. დროული დიაგნოსტიკა და მკურნალობა საშუალებას გაძლევთ თავიდან აიცილოთ სერიოზული გართულებები. პერიფერიული არტერიული დაავადება მართვადია — მთავარია, არ დავიგვიანოთ.
მსგავსი სტატიები
Leave a Reply
Leave a Reply
